Giấc ngủ đa pha và những lợi ích của giấc ngủ đem lại

Khác với giấc ngủ một pha truyền thống (một giấc dài vào ban đêm), giấc ngủ đa pha đề cập đến việc chia nhỏ tổng thời gian ngủ thành nhiều giai đoạn ngắn hơn rải rác trong suốt 24 giờ. Theo lý thuyết, phương pháp này nhằm mục đích rút ngắn đáng kể tổng thời gian ngủ mà vẫn duy trì sự tỉnh táo.

• Stress kéo dài: Hiểu đúng để sống khỏe
• Buồn ngủ và nhức đầu kéo dài có thể cảnh báo bệnh gì?
• Sụn Khớp là gì: Cấu tạo, vai trò đối với sức khỏe

Bài viết này được thực hiện với sự tham vấn chuyên môn của GS TS Dược Nguyễn Minh Chính, Nguyên Giám đốc Trung Tâm Nghiên Cứu, Ứng Dụng và Sản Xuất Thuốc – Học Viện Quân Y,  sẽ giải thích rõ hơn về giấc ngủ đa pha cũng như những lợi ích mà giấc ngủ này đem lại khác gì so với những giấc ngủ khác.

Định nghĩa giấc ngủ đa pha

Trong khoa học về giấc ngủ, các kiểu ngủ được phân loại dựa trên số lượng các giai đoạn ngủ trong một chu kỳ 24 giờ:

• Giấc ngủ một pha: Đặc trưng bởi một giai đoạn ngủ duy nhất, thường kéo dài 7-9 tiếng vào ban đêm. Đây là kiểu ngủ phổ biến và được coi là tiêu chuẩn sinh lý cho người trưởng thành.
• Giấc ngủ hai pha: Bao gồm một giấc ngủ chính dài hơn vào ban đêm và một giấc ngủ ngắn hơn vào ban ngày, thường là buổi trưa.
• Giấc ngủ đa pha: Là kiểu ngủ với nhiều hơn hai giai đoạn ngủ riêng biệt trong một ngày. Các lịch trình đa pha thường nhằm mục đích giảm tổng thời gian ngủ hàng ngày xuống mức tối thiểu, có thể chỉ còn 2-5 tiếng, bằng cách tối ưu hóa các giai đoạn ngủ sâu và REM trong các giấc ngủ ngắn.

Sự quan tâm đến giấc ngủ đa pha thường xuất phát từ mong muốn tăng thời gian thức hiệu dụng, nhưng việc cố gắng ép buộc cơ thể thích nghi với kiểu ngủ này đặt ra nhiều câu hỏi lớn về tính khả thi, sự thích ứng thực sự của cơ thể và những hậu quả sức khỏe tiềm tàng.

Lịch trình ngủ đa pha được biết đến?

Một số lịch trình giấc ngủ đa pha đã được mô tả và áp dụng, mỗi lịch trình có cấu trúc và tổng thời gian ngủ riêng:

• Lịch trình Uberman: Bao gồm 6 giấc ngủ ngắn, mỗi giấc 20 phút, cách đều mỗi 4 giờ. Tổng thời gian ngủ: Khoảng 2 giờ mỗi ngày. Đây là một lịch trình cực đoan, rất khó để cơ thể thích nghi và duy trì.
• Lịch trình Everyman: Gồm một “giấc ngủ lõi” khoảng 3 – 3.5 tiếng vào ban đêm và 3 giấc ngủ ngắn 20 phút trong ngày. Tổng thời gian ngủ: Khoảng 4 – 4.5 giờ mỗi ngày. Lịch trình này được cho là dễ thích ứng hơn Uberman.
• Lịch trình Dymaxion: Tương tự Uberman về tổng thời gian ngủ ngắn (2 giờ/ngày), nhưng gồm 4 giấc ngủ 30 phút, cách nhau mỗi 6 giờ.
• Lịch trình Siesta (mở rộng từ Biphasic): Gồm một giấc ngủ đêm dài khoảng 5-6 tiếng và một giấc ngủ trưa 1-1.5 tiếng. Tổng thời gian ngủ khoảng 6-7.5 tiếng, gần với nhu cầu tự nhiên hơn.

Cơ sở lý thuyết của các lịch trình này là cơ thể có thể được “huấn luyện” để nhanh chóng đi vào các giai đoạn ngủ phục hồi (ngủ sâu và REM). Tuy nhiên, tính bền vững và an toàn của việc này vẫn là chủ đề tranh luận khoa học.

Đánh giá lợi ích tiềm năng của giấc ngủ đa pha

Những người ủng hộ giấc ngủ đa pha thường đề cập đến các lợi ích sau:

• Tăng thời gian tỉnh táo: Đây là mục tiêu chính, với kỳ vọng có thêm thời gian cho công việc, học tập và các hoạt động khác.
• Cải thiện sự tập trung trong các khoảng thời gian ngắn: Một số người cho biết họ cảm thấy tỉnh táo và tập trung hơn trong các phiên làm việc ngắn giữa các giấc ngủ.
• Linh hoạt trong quản lý thời gian: Với một số ngành nghề đặc thù, việc có các giấc ngủ ngắn có thể phù hợp hơn.

Những lưu ý khi có giấc ngủ đa pha

Tuy rằng giấc ngủ đa pha cũng đem lại những lợi ích nhất định nhưng nhiều người vẫn đặt ra câu hỏi đặt ra là liệu giấc ngủ đa pha có thể phù hợp trong một số trường hợp rất hạn chế hay không:

• Các tình huống hoạt động đặc thù, ngắn hạn: Trong một số ít ngành nghề hoặc tình huống đặc biệt (ví dụ: phi hành gia trong không gian, thủy thủ đi biển đường dài một mình, quân nhân trong các nhiệm vụ chiến đấu kéo dài), các hình thức ngủ ngắt quãng có thể được áp dụng như một biện pháp tạm thời để duy trì mức độ tỉnh táo tối thiểu. Tuy nhiên, đây không phải là lựa chọn bền vững.
• Liên quan biến thể di truyền: Một số ít cá nhân có thể có các biến thể di truyền cho phép họ có nhu cầu ngủ ít hơn hoặc chịu đựng tình trạng thiếu ngủ tốt hơn người bình thường. Tuy nhiên, đây là những trường hợp hiếm và không đại diện cho đa số dân số.
• Giai đoạn sơ sinh: Trẻ sơ sinh có kiểu ngủ đa pha tự nhiên, với nhiều giấc ngủ ngắn trong ngày. Đây là một phần của quá trình phát triển bình thường và sẽ thay đổi khi trẻ lớn lên.

Đối với đại đa số người trưởng thành, các chuyên gia về giấc ngủ không khuyến nghị áp dụng cố gắng các lịch trình giấc ngủ đa pha như một giải pháp để tiết kiệm thời gian thức hoặc tăng hiệu suất làm việc. PGS.TS Nguyễn Minh Chính khuyên: “ Hãy ưu tiên thiết lập một lịch trình giấc ngủ truyền thống đều đặn, đảm bảo thời gian ngủ đủ 7-9 tiếng mỗi đêm và duy trì vệ sinh giấc ngủ tốt. Đây là nền tảng quan trọng nhất cho sức khỏe thể chất và tinh thần.”

Bí quyết giấc ngủ ngon hơn cùng siro Harman Tuệ Tĩnh

Tuy nhiên, khi gặp các vấn đề về giấc ngủ kéo dài như khó ngủ, ngủ không sâu giấc, hoặc mệt mỏi vào ban ngày dù đã ngủ đủ, việc tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia về giấc ngủ là rất quan trọng.

Đôi khi, việc tìm đến các giải pháp hỗ trợ từ thảo dược tự nhiên, đã được nghiên cứu và chứng minh về tính an toàn và hiệu quả, có thể được cân nhắc như một phần chăm sóc sức khỏe tổng thể. Chẳng hạn, các thành phần như Lạc tiên, Lá sen đã được y học cổ truyền sử dụng từ lâu để hỗ trợ an thần, cải thiện giấc ngủ.

Sản phẩm Harman Tuệ Tĩnh, với sự kết hợp các thảo dược này cũng với Xuyên khung, Đinh lăng và Vông nem dưới dạng siro, có thể là một lựa chọn tham khảo cho những ai mong muốn hỗ trợ giấc ngủ dịu êm và sâu hơn một cách tự nhiên.

Giấc ngủ đa pha, dù có vẻ hấp dẫn với lời hứa tăng thời gian làm việc và hoạt động, nhưng không nên xem xét như một giải pháp thay thế an toàn và hiệu quả cho giấc ngủ truyền thống đối với đại đa số người trưởng thành. Việc ưu tiên một giấc ngủ đủ, chất lượng, và phù hợp với nhịp sinh học tự nhiên vẫn là nền tảng quan trọng nhất cho một cuộc sống khỏe mạnh và năng suất.

Để được tư vấn chi tiết hơn về các vấn đề liên quan đến giấc ngủ và tìm hiểu thêm về các sản phẩm hỗ trợ, bao gồm Harman Tuệ Tĩnh, bạn đọc có thể liên hệ tổng đài miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website để cập nhật các thông tin y khoa hữu ích.