Loãng xương: Nguyên nhân, phân loại và dấu hiệu nhận biết

Mục lục

Loãng xương là tình trạng mật độ xương giảm, cấu trúc xương trở nên xốp và yếu dần, làm tăng nguy cơ gãy xương ngay cả khi xảy ra chấn thương nhẹ. Loãng xương không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống do gây ra đau nhức kéo dài mà còn làm suy giảm khả năng vận động, dẫn đến khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày.

Bài viết này, với sự tham vấn chuyên môn từ TS BS Nguyễn Thị Minh Thu, Trưởng Khoa Khám bệnh Bệnh viện YHCT Bộ Công an, thuộc Ban Cố vấn Dược phẩm Tuệ Tĩnh, sẽ cung cấp thông tin và toàn diện về bệnh loãng xương – một trong những vấn đề xương khớp phổ biến và nguy hiểm hiện nay.

Loãng xương là gì?

Loãng xương là tình trạng giảm mật độ xương và suy giảm chất lượng mô xương, làm cho xương trở nên giòn, xốp và dễ gãy. Đây là một bệnh lý âm thầm nhưng để lại hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Loãng xương có thể xảy ra ở cả nam và nữ, nhưng phổ biến hơn ở phụ nữ sau mãn kinh và người cao tuổi.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), loãng xương là nguyên nhân chính dẫn đến gãy xương đốt sống, cổ xương đùi và cổ tay, những chấn thương có thể gây tàn phế vĩnh viễn hoặc tử vong nếu không xử lý đúng cách.

FTT_loang_xuong_nguyen_nhan_phan_loai_va_dau_hieu_nhan_biet — *Loãng xương là tình trạng giảm mật độ xương và suy giảm chất lượng mô xương*

Nguyên nhân gây loãng xương là gì?

Loãng xương là kết quả của sự mất cân bằng giữa quá trình tạo xương và hủy xương. Trong cơ thể khỏe mạnh, xương luôn được đổi mới thông qua cơ chế liên tục tái tạo và tiêu hủy. Tuy nhiên, khi tốc độ hủy xương vượt quá tốc độ tái tạo, xương trở nên yếu đi, giảm mật độ và dễ gãy. Dưới đây là các nguyên nhân chính giải thích vì sao hiện tượng này xảy ra:

Lão hóa tự nhiên

Tuổi tác là yếu tố hàng đầu gây loãng xương. Từ sau tuổi 30, mật độ khoáng chất trong xương bắt đầu suy giảm. Quá trình hủy xương dần chiếm ưu thế so với quá trình tạo xương, khiến khung xương suy yếu theo thời gian. Phụ nữ sau mãn kinh càng dễ bị loãng xương do sự giảm mạnh hormone estrogen – yếu tố quan trọng trong duy trì cấu trúc xương.

Thiếu hụt dinh dưỡng

Xương cần canxi, vitamin D, magie và protein để phát triển và duy trì sự chắc khỏe. Khi cơ thể không được cung cấp đủ các vi chất này qua ăn uống hoặc hấp thu kém, quá trình tái tạo xương bị cản trở, xương trở nên mỏng, xốp và dễ tổn thương.

Trẻ em suy dinh dưỡng, người lớn ăn uống kiêng khem quá mức hoặc lạm dụng rượu bia, cà phê… là nhóm có nguy cơ cao.

Lối sống ít vận động

Xương là mô sống, chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi lực tác động cơ học từ vận động hàng ngày. Khi bạn vận động, các tế bào xương được kích thích sản sinh và tái cấu trúc. Ngược lại, người ngồi nhiều, ít đi lại, đặc biệt là dân văn phòng không tạo ra đủ lực cơ học cho xương, khiến mật độ xương sụt giảm theo thời gian.

FTT_loang_xuong_nguyen_nhan_phan_loai_va_dau_hieu_nhan_biet_1 — *Nguyên nhân gây loãng xương là gì?*

Bệnh lý nền và tác dụng phụ của thuốc

Một số bệnh mạn tính như tiểu đường, cường giáp, viêm khớp dạng thấp… có thể làm rối loạn chuyển hóa và phá vỡ cân bằng xương. Ngoài ra, các thuốc như corticoid, thuốc chống co giật, thuốc ức chế miễn dịch nếu sử dụng kéo dài có thể làm ức chế hoạt động của tế bào tạo xương, đồng thời tăng phân giải mô xương, từ đó dẫn tới loãng xương thứ phát.

Xem thêm các bài viết khác: Đi bộ nhanh hay chậm giúp giảm đau lưng?

Phân loại loãng xương

Loãng xương nguyên phát

Loãng xương sau mãn kinh: Thường gặp ở phụ nữ từ 50 tuổi trở lên, liên quan đến sự suy giảm estrogen.
Loãng xương tuổi già: Cả nam và nữ từ 70 tuổi trở lên đều có nguy cơ cao do quá trình lão hóa tự nhiên.

Loãng xương thứ phát

Xảy ra do các nguyên nhân cụ thể như bệnh lý hoặc sử dụng thuốc ảnh hưởng đến chuyển hóa xương.

Nguyên nhân bệnh lý thường gặp: Bệnh gan mạn tính, bệnh thận mạn, tiểu đường, cường giáp, rối loạn hấp thu, viêm khớp mạn tính.
Nguyên nhân do thuốc: Sử dụng corticosteroid kéo dài, thuốc chống động kinh, hóa trị, thuốc ức chế miễn dịch…

Dấu hiệu nhận biết bệnh loãng xương

Loãng xương tiến triển âm thầm trong nhiều năm mà không có triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, người bệnh nên cảnh giác khi có các dấu hiệu sau:

Đau lưng âm ỉ kéo dài, đặc biệt vùng cột sống thắt lưng hoặc lưng giữa.
Giảm chiều cao bất thường từ 2–3 cm so với trước đây, kèm biểu hiện gù lưng.
Gãy xương sau va chạm nhẹ, chẳng hạn như trượt ngã đơn giản cũng gây gãy cổ tay, xương sườn hoặc cổ xương đùi.
Khó vận động linh hoạt, kèm cảm giác mỏi nhanh khi làm việc nhẹ nhàng.

Hệ lụy khi loãng xương không được điều trị

Gãy xương tái phát: Mỗi lần gãy xương sẽ làm tăng nguy cơ gãy tiếp theo gấp 2–3 lần.
Mất khả năng vận động: Gãy cổ xương đùi ở người già có thể khiến người bệnh phải nằm một chỗ, tăng nguy cơ viêm phổi, nhiễm trùng tiết niệu, thuyên tắc phổi…
Gù lưng, biến dạng cột sống: Ảnh hưởng nghiêm trọng đến tư thế, thẩm mỹ và tâm lý.
Tăng nguy cơ tử vong: Gãy xương hông ở người cao tuổi có tỉ lệ tử vong trong năm đầu sau chấn thương lên đến 20–30%.

FTT_loang_xuong_nguyen_nhan_phan_loai_va_dau_hieu_nhan_biet_2 — *Cẩn thận với những cơn đau âm ỉ kéo dài*

Giải pháp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị loãng xương

Xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất

Tăng cường thực phẩm giàu canxi (sữa, cá nhỏ, rau lá xanh), vitamin D (trứng, gan cá, ánh nắng sớm), magie và protein chất lượng.
Tránh thức ăn nhiều muối, nước ngọt có gas và chất kích thích vì làm giảm hấp thu canxi.

Vận động đều đặn

Mỗi ngày nên tập thể dục từ 30–45 phút với các bài như đi bộ nhanh, yoga, thái cực quyền hoặc thể dục dưỡng sinh.
Tránh nằm – ngồi quá lâu một chỗ. Người làm văn phòng nên đứng dậy vươn vai mỗi 45–60 phút.

Bên cạnh việc duy trì chế độ ăn và vận động khoa học, việc kết hợp các giải pháp hỗ trợ từ thảo dược đang được nhiều chuyên gia khuyến khích trong điều trị và phòng ngừa loãng xương. Một trong những lựa chọn nổi bật là Xương khớp Tuệ Tĩnh – sản phẩm kế thừa tinh hoa y học cổ truyền kết hợp hiện đại.

Với hơn 20 vị dược liệu quý như Đỗ trọng, Tang ký sinh, Dây đau xương, Ngưu tất, Sinh địa…, sản phẩm không chỉ giúp bổ can thận, mạnh gân cốt mà còn tác động toàn diện lên hệ vận động.

*Thực phẩm hỗ trợ sức khỏe Xương khớp Tuệ Tĩnh*

Sản phẩm hỗ trợ cải thiện độ chắc khỏe, giảm nguy cơ viêm đau kéo dài. Giảm tình trạng đau mỏi vai gáy, đau lưng, mỏi gối, cứng khớp tê bì tay chân. Đây là một trong những ưu điểm then chốt giúp sản phẩm được đánh giá cao. Thêm vào đó, Xương khớp Tuệ Tĩnh có thể sử dụng lâu dài mà không gây ảnh tác dụng không mong muốn.

Sự kết hợp giữa cơ chế tác động đa chiều, thành phần tự nhiên lành tính và độ an toàn cao khiến Xương khớp Tuệ Tĩnh trở thành một giải pháp đáng cân nhắc trong hành trình chăm sóc và bảo vệ, giữ gìn hệ xương khớp cho cộng đồng.

Bài viết trên đã giải đáp và thông tin hơn đến bạn về bệnh loãng xương là gì cũng như các hướng phòng ngừa hiệu quả. Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh, hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì xương khớp chắc khỏe mỗi ngày. Khi phát hiện ra những dấu hiệu bất thường về xương khớp hãy đi khám để được chẩn đoán và điều trị sớm nhất.

Để được tư vấn chi tiết hơn về tình trạng xương khớp của bạn hoặc đặt lịch thăm khám trực tiếp tại Phòng khám YHCT Tuệ Tĩnh Đường, vui lòng gọi 1800 2295 hoặc truy cập website chính thức của Dược phẩm Tuệ Tĩnh để tham khảo thêm nhiều thông tin sức khỏe hữu ích.