Thoát vị đĩa đệm: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết?

Thoát vị đĩa đệm là tình trạng nhân nhầy đĩa đệm vượt ra khỏi vòng sợi, thường là do thoái hóa tự nhiên hoặc chấn thương, gây chèn ép lên các rễ thần kinh hoặc tủy sống lân cận, dẫn đến các triệu chứng đau lan và rối loạn cảm giác. Bệnh này có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, từ người trẻ cho đến người cao tuổi, đặc biệt là những người có thói quen sinh hoạt không đúng cách.

• Tại sao chúng ta hay bị căng cơ quá mức?
• Đau lưng bên trái gần eo là bệnh gì, có nguy hiểm không?
• Thực đơn người đau xương khớp tốt nhất hiện nay

Với sự tham gia của cố vấn Dược phẩm Tuệ Tĩnh – PGS.TS.BS. TTUT.Nguyễn Quang Duật, bài viết này sẽ đi sâu vào những kiến thức về thoát vị đĩa đệm, giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết các dấu hiệu từ sớm để chủ động phòng tránh.

Đĩa đệm là gì?

Cột sống con người được tạo thành từ nhiều đốt xương sống xếp chồng lên nhau, tạo thành một trục đỡ vững chắc và linh hoạt. Giữa mỗi đốt xương sống là các đĩa đệm, một cấu trúc dạng sụn, có chức năng như một bộ giảm xóc tự nhiên. Đĩa đệm gồm hai phần: một vòng bao xơ chắc chắn, được cấu tạo từ các sợi collagen đan xen, có nhiệm vụ bao bọc và giữ nhân nhầy; và một nhân nhầy mềm, dẻo như gel ở bên trong.

Thoát vị đĩa đệm xảy ra khi vòng bao xơ bị suy yếu hoặc nứt rách, khiến nhân nhầy bên trong tràn ra ngoài. Tùy thuộc vào mức độ, có thể xảy ra tình trạng lồi đĩa đệm khi vòng bao xơ bị phình ra nhưng chưa rách hẳn, hoặc thoát vị thực sự khi nhân nhầy đã xuyên qua vòng bao xơ. Khi nhân nhầy thoát ra, nó sẽ chèn ép trực tiếp lên các rễ thần kinh hoặc tủy sống, gây ra những cơn đau nhức, tê bì, hoặc yếu cơ khó chịu.

Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm

Thoát vị đĩa đệm không phải là một bệnh lý xương khớp xuất hiện đột ngột mà thường là kết quả của sự kết hợp giữa thoái hóa tự nhiên và các yếu tố tác động. Một số nguyên nhân thường gặp dễ gây thoát vị đĩa đệm có thể kể đến như:

• Tuổi tác và quá trình thoái hóa: Theo thời gian, đĩa đệm bị mất nước, trở nên giòn và dễ nứt rách, làm tăng nguy cơ bị thoát vị đĩa đệm khi thực hiện một động tác mạnh hoặc sai tư thế.
• Tư thế và thói quen sinh hoạt: Thói quen cúi gập cổ khi dùng điện thoại, ngồi gù lưng trong thời gian dài, hay nâng vật nặng không đúng kỹ thuật sẽ tạo áp lực lớn lên đĩa đệm, làm tăng nguy cơ tổn thương. Việc thường xuyên cúi gập, xoay người mạnh khi chơi thể thao hoặc làm việc cũng có thể gây ra thoát vị đĩa đệm cấp tính.
• Thừa cân, béo phì: Đây cũng là yếu tố góp phần tạo áp lực liên tục lên cột sống, đặc biệt là vùng thắt lưng, đẩy nhanh quá trình thoái hóa.
• Thói quen hút thuốc: Nicotine và các chất độc hại có trong khói thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến đĩa đệm, khiến đĩa đệm mất dần khả năng tự nuôi dưỡng.
• Yếu tố di truyền: Khi tiền sử gia đình có người mắc bệnh thoát vị đĩa đệm cũng làm tăng nguy cơ ở các thế hệ sau có nguy cơ mắc phải cao hơn.
• Chấn thương đột ngột:  Từ các tai nạn hoặc té ngã cũng là nguyên nhân phổ biến.

Dấu hiệu nhận biết sớm

Dấu hiệu thoát vị đĩa đệm thường phụ thuộc vào vị trí đĩa đệm bị tổn thương. Việc nhận biết sớm đóng vai trò then chốt trong việc điều trị hiệu quả. Một trong những triệu chứng đầu tiên là đau nhức tại cột sống. Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột hoặc âm ỉ, tập trung ở vùng cổ, lưng giữa hoặc đau lưng dưới. Cơn đau thường tăng lên khi ho, hắt hơi, hoặc khi cúi gập, vặn mình, và thường giảm khi nghỉ ngơi.

Dấu hiệu quan trọng nhất là đau lan truyền, hay còn gọi là đau rễ thần kinh, khi cơn đau không chỉ khu trú tại chỗ mà còn lan xuống các chi do rễ thần kinh bị chèn ép. Nếu là thoát vị đĩa đệm cột sống cổ, cơn đau sẽ lan từ cổ xuống vai, cánh tay, cẳng tay và các ngón tay, kèm theo cảm giác tê bì, châm chích. Nếu là thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, cơn đau thường lan xuống mông, đùi, cẳng chân và bàn chân, còn được gọi là đau thần kinh tọa. Tình trạng tê bì, yếu cơ cũng thường xuyên xảy ra, có thể dẫn đến khó khăn khi cầm nắm hoặc đi lại.

Thoát vị đĩa đệm có nguy hiểm không?

Thoát vị đĩa đệm nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào mức độ chèn ép của đĩa đệm lên các cấu trúc thần kinh.

Biến chứng phổ biến nhất là đau mãn tính, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt, công việc và cả tâm lý của người bệnh. Nặng hơn, tình trạng chèn ép kéo dài có thể gây teo cơ và yếu liệt vĩnh viễn ở tay hoặc chân, khiến người bệnh mất khả năng lao động.

Một biến chứng cực kỳ nguy hiểm là hội chứng chùm đuôi ngựa. Biến chứng này xảy ra khi thoát vị đĩa đệm ở thắt lưng chèn ép vào chùm rễ thần kinh ở cuối tủy sống. Các dấu hiệu cảnh báo bao gồm đau dữ dội ở lưng dưới, lan xuống chân, tê vùng yên ngựa (vùng bẹn, đáy chậu), yếu liệt hoặc mất khả năng đi lại, và đặc biệt là rối loạn đại tiện. Khi xuất hiện những dấu hiệu này, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và can thiệp kịp thời.

Bước đi vừng chắc cùng ông bà với viên uống Xương khớp Tuệ Tĩnh

Điều trị thoát vị đĩa đệm như nào?

Phần lớn các trường hợp thoát vị đĩa đệm có thể được điều trị hiệu quả bằng phương pháp không phẫu thuật. Bác sĩ sẽ chỉ định nghỉ ngơi ngắn hạn, điều chỉnh các hoạt động hàng ngày, kết hợp với vật lý trị liệu để tăng cường sức mạnh cơ bắp vùng lưng và bụng, cải thiện sự linh hoạt của cột sống.

• Duy trì tư thế đúng trong sinh hoạt và làm việc. Khi nâng vật nặng, hãy luôn cúi gối, giữ thẳng lưng và dùng lực từ đôi chân.
• Việc kiểm soát cân nặng và bỏ thuốc lá cũng là những bước quan trọng để bảo vệ cột sống.
• Sử dụng thuốc giảm đau, chống viêm hoặc tiêm thuốc steroid tại chỗ cũng có thể được áp dụng để giảm triệu chứng nhưng cần có sự chỉ định bác si.
• Phẫu thuật chỉ được xem xét khi các phương pháp điều trị bảo tồn thất bại, cơn đau kéo dài và nghiêm trọng, hoặc khi có các biến chứng thần kinh tiến triển như yếu liệt chi. Sau phẫu thuật hoặc trong quá trình điều trị, phục hồi chức năng và tập luyện đúng cách là vô cùng quan trọng để giúp người bệnh lấy lại sự linh hoạt, ngăn ngừa tái phát.

Xem thêm bài viết khác: Tại sao sau khi uống rượu bia lại có cảm giác buồn ngủ?

Giải pháp hỗ trợ sức khỏe xương khớp

Nhiều người cũng có tìm đến các sản phẩm hỗ trợ để cải thiện sức khỏe xương khớp. Các sản phẩm này thường chứa các dưỡng chất quan trọng như Canxi, Vitamin D, Omega-3, Glucosamine và Chondroitin,… giúp hỗ trợ củng cố xương và duy trì sụn khớp khỏe mạnh.

Để hỗ trợ cải thiện sức khỏe xương khớp, bạn có thể tham khảo Xương Khớp Tuệ Tĩnh. Sản phẩm này được nghiên cứu và bào chế từ các thành phần thảo dược tự nhiên, giúp hỗ trợ giảm các triệu chứng đau nhức xương khớp, đau mỏi vai gáy, tê bì chân tay do thoái hóa khớp và các vấn đề khác liên quan đến lớp sụn khớp.

Xương Khớp Tuệ Tĩnh với dạng viên uống nhỏ gọn, dễ dàng sử dụng và mang theo tiện lợi. Duy trì uống đều đặn mỗi ngày sẽ giúp bạn có hệ xương chắc khỏe, bền dẻo và không hề phải lo về tác dụng phụ như nhiều thuốc tây gây ra.

Thoát vị đĩa đệm là một bệnh lý xương khớp có tính phức tạp nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả. Nếu bạn đang gặp phải các dấu hiệu nghi ngờ, đừng chần chừ mà hãy tìm đến cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn chính xác.

Liên hệ hotline Dược phẩm Tuệ Tĩnh 1800 2295 (Miễn cước) hoặc đặt lịch khám tại Phòng khám YHCT Tuệ Tĩnh Đường TẠI ĐÂY để nhận tư vấn chuyên sâu và tận tâm nhất cho sức khỏe của bạn và gia đình.