Thuốc chống loạn thần và những tác dụng phụ liên quan đến giấc ngủ

Giấc ngủ là một phần quan trọng trong sức khỏe của con người. Tuy nhiên, các rối loạn giấc ngủ, đặc biệt là mộng du và các vấn đề liên quan đến giấc ngủ, đã trở thành một trong những mối quan tâm lớn trong xã hội hiện đại. Một trong những nguyên nhân gây ra các vấn đề này chính là việc sử dụng thuốc chống loạn thần. Mặc dù thuốc chống loạn thần có tác dụng điều trị các bệnh lý tâm thần như rối loạn lo âu, trầm cảm hay tâm thần phân liệt, nhưng tác dụng phụ của chúng lại có thể gây ra những ảnh hưởng không nhỏ đối với giấc ngủ của người sử dụng.

Trong bài viết này, TS YHCT Đỗ Minh Hiền– cố vấn chuyên môn của Công ty Dược phẩm Tuệ Tĩnh sẽ phân tích rõ về nguy cơ mộng du và rối loạn giấc ngủ khi dùng thuốc chống loạn thần, các cơ chế tác động của thuốc lên hệ thần kinh, cũng như cách phòng tránh và điều trị.

Thuốc chống loạn thần là gì?

Thuốc chống loạn thần, hay còn gọi là thuốc antipsychotics, là nhóm thuốc được sử dụng để điều trị các rối loạn tâm thần như tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực, trầm cảm, hoặc các vấn đề lo âu nặng. Những loại thuốc này hoạt động chủ yếu bằng cách điều chỉnh các chất dẫn truyền thần kinh trong não, như dopamine và serotonin, giúp giảm bớt các triệu chứng của các bệnh lý này.

Các thuốc chống loạn thần có thể được chia thành hai loại chính:

Thuốc chống loạn thần thế hệ cũ (typical antipsychotics): Chẳng hạn như haloperidol và chlorpromazine.

Thuốc chống loạn thần thế hệ mới (atypical antipsychotics): Chẳng hạn như clozapine, risperidone, olanzapine.

Dù thuốc chống loạn thần thế hệ mới ít gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng như thuốc thế hệ cũ, nhưng không phải là không có những tác dụng phụ không mong muốn.

Mối liên hệ giữa thuốc chống loạn thần và rối loạn giấc ngủ

Giấc ngủ là một quá trình phức tạp liên quan đến nhiều yếu tố, trong đó bao gồm các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, melatonin, dopamine và GABA. Thuốc chống loạn thần tác động trực tiếp đến các chất này, từ đó có thể gây ra những ảnh hưởng nhất định đối với chu kỳ giấc ngủ của người dùng.

Một trong những tác dụng phụ phổ biến của thuốc chống loạn thần là rối loạn giấc ngủ. Người dùng có thể gặp phải tình trạng ngủ không sâu, tỉnh dậy giữa đêm hoặc thậm chí mộng du. Điều này xảy ra do các thuốc này có thể làm thay đổi sự hoạt động của não bộ, khiến cơ thể không thể duy trì một chu kỳ giấc ngủ bình thường. Các cơ chế tác động bao gồm:

Ảnh hưởng đến hệ dopamine: Dopamine đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ. Sự thay đổi trong hoạt động của dopamine có thể làm giấc ngủ bị gián đoạn hoặc rối loạn.

Ảnh hưởng đến hệ serotonin và melatonin: Những thay đổi trong mức serotonin và melatonin, hai hormone quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ, cũng có thể gây ra tình trạng mất ngủ hoặc giấc ngủ không chất lượng.

Nguy cơ mộng du khi sử dụng thuốc chống loạn thần

Mộng du là một rối loạn giấc ngủ mà người bệnh có thể thực hiện các hành động như đi lại, nói chuyện hoặc làm việc trong khi vẫn đang ngủ. Đây là một hiện tượng khá hiếm gặp nhưng có thể xảy ra ở những người sử dụng thuốc chống loạn thần. Mộng du có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.

Theo nghiên cứu từ Tạp chí Y học Thần Kinh, mộng du có thể xảy ra ở khoảng 5-15% người dùng thuốc chống loạn thần, đặc biệt là ở những người sử dụng các loại thuốc có tác dụng phụ lên hệ thần kinh trung ương. Việc thay đổi quá mức trong hoạt động của não bộ và sự ức chế các cơ chế điều chỉnh giấc ngủ có thể khiến người bệnh gặp phải các triệu chứng này. Mộng du không chỉ gây ra sự gián đoạn trong giấc ngủ mà còn có thể dẫn đến những tai nạn nguy hiểm nếu người bệnh vô tình thực hiện các hành động như đi bộ hoặc lái xe trong trạng thái không tỉnh táo.

Các yếu tố nguy cơ khác làm tăng khả năng mộng du và rối loạn giấc ngủ

Mặc dù loại thuốc này là nguyên nhân chính, nhưng còn một số yếu tố khác cũng có thể làm tăng nguy cơ mộng du và các rối loạn giấc ngủ, bao gồm:

Liều dùng cao: Sử dụng liều cao thuốc chống loạn thần có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề giấc ngủ. Việc điều chỉnh liều thuốc một cách hợp lý là rất quan trọng để tránh tác dụng phụ.

Thời gian sử dụng thuốc dài: Việc sử dụng thuốc chống loạn thần trong thời gian dài có thể làm thay đổi các chu kỳ sinh học của cơ thể, từ đó gây ra các rối loạn giấc ngủ.

Các yếu tố tâm lý: Những người có tiền sử rối loạn lo âu hoặc căng thẳng tinh thần có thể gặp phải các vấn đề giấc ngủ nghiêm trọng hơn khi sử dụng thuốc chống loạn thần.

Giải pháp phòng ngừa và điều trị

Để giảm thiểu nguy cơ mộng du và các rối loạn giấc ngủ khi sử dụng thuốc chống loạn thần, bệnh nhân cần thực hiện một số biện pháp sau:

Điều chỉnh liều thuốc hợp lý: Việc giảm liều thuốc dưới sự giám sát của bác sĩ có thể giúp giảm tác dụng phụ, bao gồm cả rối loạn giấc ngủ.

Thực hiện các thói quen giấc ngủ tốt: Tạo môi trường ngủ yên tĩnh, mát mẻ, tránh các chất kích thích như caffeine hoặc rượu trước khi ngủ.

Tư vấn và theo dõi định kỳ: Người sử dụng thuốc chống loạn thần cần thường xuyên thăm khám bác sĩ để theo dõi các tác dụng phụ và điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời.

Bên cạnh việc điều chỉnh thuốc chống loạn thần và thói quen giấc ngủ, việc sử dụng các sản phẩm hỗ trợ giấc ngủ tự nhiên cũng có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và hỗ trợ sức khỏe thần kinh. Một trong những sản phẩm nổi bật hiện nay là Harman Tuệ Tĩnh, được biết đến với công dụng giúp ngủ ngon, ngủ sâu và hỗ trợ hoạt huyết, điều hòa tuần hoàn máu não.

Harman Tuệ Tĩnh được chiết xuất từ các thảo dược thiên nhiên như cao đinh lăng, xạ đen và các loại thảo mộc khác, có tác dụng thư giãn thần kinh, giảm căng thẳng, lo âu và giúp người sử dụng dễ dàng đi vào giấc ngủ. Ngoài ra, sản phẩm còn có tác dụng hỗ trợ hoạt huyết, cải thiện tuần hoàn máu não, giúp tăng cường oxy lên não, từ đó giảm thiểu tình trạng mệt mỏi, suy nhược thần kinh, đặc biệt hữu ích cho những người bị stress kéo dài hoặc gặp khó khăn trong việc duy trì giấc ngủ.

Một nghiên cứu nhỏ được thực hiện trên nhóm người sử dụng Harman Tuệ Tĩnh cho thấy có hơn 70% người dùng cảm thấy giấc ngủ được cải thiện rõ rệt sau 2 tuần sử dụng sản phẩm, với thời gian ngủ sâu và không bị tỉnh giấc giữa đêm. Hơn nữa, sản phẩm còn giúp cải thiện tình trạng suy nhược thần kinh, tăng cường sự minh mẫn và giảm bớt cảm giác mệt mỏi, chóng mặt do thiếu ngủ.

Với các lợi ích này, Harman Tuệ Tĩnh là một sự lựa chọn tuyệt vời để hỗ trợ quá trình điều trị giấc ngủ cho những người đang sử dụng thuốc chống loạn thần hoặc những ai gặp phải tình trạng suy nhược thần kinh do stress kéo dài. Tuy nhiên, trước khi sử dụng, người dùng nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo sự phối hợp an toàn với các phương pháp điều trị khác.

Nếu bạn hoặc người thân đang gặp phải vấn đề về giấc ngủ, rối loạn giấc ngủ hoặc suy nhược thần kinh, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để nhận tư vấn miễn phí. Chuyên gia của chúng tôi sẽ hỗ trợ bạn giải đáp thắc mắc và đưa ra các giải pháp phù hợp nhất cho tình trạng của bạn.

Tổng đài tư vấn miễn phí: 1800 2295

Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và đồng hành cùng bạn trên con đường cải thiện sức khỏe và chất lượng giấc ngủ.