Cách lựa chọn và bổ sung chất xơ cho người bị hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến, gây ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón. Mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng IBS có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Một trong những yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng của IBS là chế độ ăn uống hợp lý, đặc biệt là việc bổ sung chất xơ.

Trong bài viết này, PGS.TS.BS. TTUT.Nguyễn Quang Duật– cố vấn chuyên môn của Công ty Dược phẩm Tuệ Tĩnh chúng ta khám phá vai trò của chất xơ đối với người mắc hội chứng ruột kích thích, phân loại chất xơ, các thực phẩm bổ sung chất xơ phù hợp và lưu ý quan trọng khi bổ sung chất xơ cho người mắc IBS.

Chất xơ có tác dụng như thế nào đối với chứng bệnh ruột kích thích?

Một nghiên cứu được thực hiện trên 1.200 người mắc IBS cho thấy rằng bổ sung chất xơ có thể cải thiện tình trạng táo bón và giảm các triệu chứng tiêu chảy ở gần 60% người tham gia. Điều này chứng minh rằng chất xơ có thể giúp điều hòa chức năng ruột và làm giảm những triệu chứng khó chịu của IBS.

Chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chức năng tiêu hóa và hỗ trợ điều trị hội chứng ruột kích thích. Tùy vào từng thể của IBS (IBS thể táo bón, IBS thể tiêu chảy hoặc IBS thể hỗn hợp), chất xơ có thể giúp cải thiện các triệu chứng khác nhau.

IBS thể táo bón (IBS-C): Bổ sung chất xơ có thể giúp tăng cường nhu động ruột, làm mềm phân và cải thiện tình trạng táo bón. Chất xơ hòa tan trong nước có thể hấp thụ nước và tạo thành một dạng gel, giúp phân dễ dàng di chuyển qua ruột.

IBS thể tiêu chảy (IBS-D): Chất xơ không hòa tan có thể giúp tăng khối lượng phân, cải thiện tình trạng tiêu chảy bằng cách làm chậm quá trình tiêu hóa.

Chất xơ không chỉ hỗ trợ việc đi tiêu đều đặn mà còn giúp duy trì hệ vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh, giảm viêm và giúp kiểm soát các triệu chứng của IBS hiệu quả.

Chất xơ được chia thành hai loại chính: chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan. Mỗi loại có tác dụng khác nhau đối với cơ thể và việc bổ sung chúng đúng cách sẽ giúp cải thiện tình trạng IBS.

Chất xơ hòa tan:

Chất xơ hòa tan có khả năng hòa tan trong nước và tạo thành một dạng gel. Đây là loại chất xơ có tác dụng rất tốt đối với những người mắc IBS thể táo bón. Nó giúp làm mềm phân, tăng cường khả năng tiêu hóa và giảm các triệu chứng đầy hơi, khó tiêu.

Các nguồn thực phẩm giàu chất xơ hòa tan bao gồm: Yến mạch, Lúa mạch, Quả táo, Lúa mì nguyên cám, Các loại đậu (đặc biệt là đậu lăng, đậu hà lan),…

Chất xơ không hòa tan

Chất xơ không hòa tan không hòa tan trong nước và giúp tạo khối lượng phân, thúc đẩy quá trình tiêu hóa và làm giảm táo bón. Đây là loại chất xơ hữu ích cho những người mắc IBS thể tiêu chảy, vì nó giúp làm chậm quá trình tiêu hóa và cải thiện tính ổn định của phân.

Các nguồn thực phẩm giàu chất xơ không hòa tan bao gồm: Cám lúa mì, Rau lá xanh (như cải bó xôi, cải xoăn), Cà rốt, Dưa chuột (với vỏ), …

Thực phẩm bổ sung chất xơ cho người mắc hội chứng ruột kích thích

Việc bổ sung chất xơ cho người mắc IBS không chỉ giúp cải thiện chức năng tiêu hóa mà còn giúp giảm thiểu các triệu chứng khó chịu. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại thực phẩm bổ sung chất xơ đều phù hợp với người mắc IBS. Dưới đây là một số thực phẩm bổ sung chất xơ tốt cho người mắc IBS:

Thực phẩm giàu chất xơ hòa tan:

Yến mạch: Một nguồn tuyệt vời của chất xơ hòa tan, giúp cải thiện táo bón và giảm đầy hơi.

Táo: Táo chứa pectin, một loại chất xơ hòa tan có thể giúp giảm táo bón.

Đậu lăng và đậu hà lan: Các loại đậu này không chỉ giàu chất xơ mà còn chứa protein thực vật, giúp cải thiện chức năng tiêu hóa.

Chuối: Một nguồn tốt của pectin và chất xơ hòa tan, chuối có thể giúp điều hòa ruột.

Thực phẩm giàu chất xơ không hòa tan:

Rau lá xanh: Các loại rau như cải bó xôi, cải xoăn rất giàu chất xơ không hòa tan và giúp tăng cường nhu động ruột.

Cà rốt: Cà rốt không chỉ bổ sung chất xơ không hòa tan mà còn giúp cải thiện sức khỏe đường ruột.

Dưa chuột: Dưa chuột chứa một lượng lớn chất xơ không hòa tan, hỗ trợ điều trị táo bón.

Thực phẩm chứa cả hai loại chất xơ:

Quả lê: Lê có cả chất xơ hòa tan và không hòa tan, rất tốt cho người mắc IBS thể táo bón và thể tiêu chảy.

Bơ: Bơ có chứa chất xơ không hòa tan và chất xơ hòa tan, giúp cải thiện tình trạng IBS.

Lưu ý khi bổ sung chất xơ ở người mắc hội chứng ruột kích thích

Bổ sung chất xơ cho người mắc hội chứng ruột kích thích cần được thực hiện một cách cẩn thận và hợp lý. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

Tăng dần lượng chất xơ: Việc bổ sung chất xơ đột ngột có thể làm tăng cảm giác đầy hơi, khó tiêu và đau bụng. Vì vậy, hãy bắt đầu với một lượng nhỏ và tăng dần theo thời gian để cơ thể có thời gian thích nghi.

Chú ý đến nguồn chất xơ: Đối với người bị IBS thể tiêu chảy, chất xơ không hòa tan là lựa chọn tốt hơn, còn với người bị táo bón, chất xơ hòa tan sẽ giúp cải thiện tình trạng tiêu hóa.

Uống đủ nước: Khi tăng lượng chất xơ, bạn cần uống đủ nước để giúp chất xơ phát huy tác dụng hiệu quả và tránh bị táo bón.

Tránh thực phẩm giàu FODMAP: FODMAP là nhóm carbohydrate có thể gây ra tình trạng đầy hơi và khó chịu cho người mắc IBS. Một số thực phẩm như hành, tỏi, sữa và các loại đậu có thể gây kích ứng đối với những người mắc IBS.

Lời khuyên chung về chế độ ăn uống cho người mắc hội chứng ruột kích thích

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích. Dưới đây là một số lời khuyên chung:

Chế độ ăn giàu chất xơ: Hãy bổ sung một lượng chất xơ phù hợp trong chế độ ăn uống của bạn để giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và kiểm soát các triệu chứng của IBS.

Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn ba bữa lớn, hãy chia nhỏ thành 4–5 bữa nhỏ trong ngày để giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa.

Tránh các thực phẩm gây kích ứng: Các thực phẩm cay, béo, nhiều dầu mỡ, caffein và rượu có thể làm tình trạng IBS trở nên tồi tệ hơn. Hãy hạn chế hoặc tránh các thực phẩm này.

Ăn thực phẩm tươi và ít chế biến: Thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều phụ gia và hóa chất có thể gây kích ứng ruột, vì vậy hãy ưu tiên thực phẩm tươi sống, không qua chế biến nhiều.

Việc bổ sung chất xơ là một yếu tố quan trọng trong chế độ ăn uống của người mắc hội chứng ruột kích thích (IBS). Chất xơ không chỉ giúp cải thiện tình trạng táo bón và tiêu chảy mà còn hỗ trợ việc điều hòa chức năng tiêu hóa, giảm các triệu chứng đầy hơi, khó tiêu, và đau bụng. Tuy nhiên, việc bổ sung chất xơ phải được thực hiện một cách từ từ và hợp lý để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.

Ngoài việc điều chỉnh chế độ ăn uống, người mắc IBS cũng có thể sử dụng các sản phẩm hỗ trợ tiêu hóa như IBS Tuệ Tĩnh. Sản phẩm này được chiết xuất từ 9 loại dược liệu quý như rễ bạch truật, bạch thược, mộc hương, cam thảo, v.v., có tác dụng hỗ trợ cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hóa, giảm đau bụng, đầy bụng và tiêu chảy do viêm đại tràng, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn trong cuộc sống hàng ngày.

Để biết thêm thông tin chi tiết hoặc nhận tư vấn miễn phí, vui lòng gọi ngay tới tổng đài tư vấn miễn phí 1800 2295. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong việc tìm ra giải pháp hiệu quả cho tình trạng IBS của mình.