Thức khuya đã trở thành thói quen của nhiều người, từ học sinh cho đến người đi làm. Thế nhưng, không phải ai cũng nhận thức được rằng việc này có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe. Vậy tác hại thức khuya là gì? Cùng cố vấn TS BS Nguyễn Thị Minh Thu bên Dược phẩm Tuệ Tĩnh giúp bạn hiểu rõ hơn về những tác hại thức khuya, từ đó khuyến khích bạn xây dựng thói quen ngủ hợp lý hơn.
- Thoái hóa khớp: Hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng bệnh
-
Đo đa ký giấc ngủ là gì? Thông tin liên quan đến giấc ngủ của bạn
Thiếu ngủ kéo dài không chỉ làm suy yếu hệ miễn dịch, mà còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý và ảnh hưởng đến tâm lý, gây ra căng thẳng và nhiều rối loạn lo âu.
Tác hại thức khuya là gì?
Ban đêm không chỉ là thời gian để nghỉ ngơi mà còn là lúc cơ thể phục hồi, tái tạo năng lượng và thực hiện nhiều chức năng quan trọng. Khi tình trạng thức khuya trở thành thói quen, nó có thể dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng, từ thể chất đến tinh thần.
Ảnh hưởng chức năng tiêu hóa
Tác hại thức khuya đầu tiên và rõ rệt nhất là sự ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Khi bạn thức khuya, nhịp sinh học của cơ thể bị rối loạn, làm gián đoạn quá trình tiêu hóa. Thiếu ngủ làm tăng mức cortisol, hormone liên quan đến stress, và điều này có thể dẫn đến tình trạng căng thẳng cho dạ dày và ruột. Hệ quả là bạn có thể gặp phải các triệu chứng như ợ nóng, đầy hơi, đau bụng và khó tiêu. Nếu tình trạng này kéo dài, nguy cơ mắc các bệnh lý tiêu hóa như viêm loét dạ dày, hội chứng ruột kích thích và các vấn đề nghiêm trọng khác sẽ gia tăng.

Ảnh hướng đến cân nặng
Thức khuya thường xuyên cũng chính là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng tăng cân không kiểm soát. Khi cơ thể thiếu ngủ, nó sẽ sản sinh ra nhiều hormone ghrelin – hormone kích thích cảm giác thèm ăn, trong khi giảm sản xuất hormone leptin – hormone giúp kiểm soát cảm giác no.
Điều này dẫn đến việc bạn dễ dàng rơi vào tình trạng ăn vặt vào ban đêm, thường là các thực phẩm giàu calo và ít dinh dưỡng. Hơn nữa, việc thức khuya còn làm giảm quá trình trao đổi chất, khiến cơ thể tích tụ mỡ thừa nhanh chóng điều này càng làm tăng nguy cơ béo phì và các bệnh lý liên quan như tiểu đường type 2.
Rối loạn nội tiết tố
Một trong những tác hại thức khuya mà nhiều người không nhận ra là sự mất cân bằng hormone trong cơ thể. Khi không ngủ đủ giấc, cơ thể sẽ tăng tiết cortisol đồng thời giảm sản xuất melatonin. Sự thay đổi này ảnh hưởng trực tiếp đến các hormone sinh dục như estrogen và testosterone, có thể gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ và giảm chất lượng tinh trùng ở nam giới.
Hơn nữa, thức khuya còn làm suy giảm chức năng tuyến giáp, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, tăng cân và làm suy yếu sức khỏe tổng thể. Tình trạng này có thể kéo dài và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản cũng như sức khỏe tâm lý của cả nam và nữ.
Tác động đến làn da
Làn da cũng chịu tác động thức khuya khá rõ, làm giảm khả năng tái tạo tế bào da, khiến da trở nên xỉn màu, kém sức sống và dễ lão hóa. Quá trình sản xuất collagen bị gián đoạn, làm da mất đi độ đàn hồi và săn chắc.
Những người thường xuyên thức khuya có nhiều khả năng gặp phải tình trạng viêm nhiễm da, dễ nổi mụn và xuất hiện nếp nhăn sớm hơn so với những người có thói quen ngủ đủ giấc. Ngoài ra, quầng thâm và bọng mắt là hệ quả thường thấy khi mất ngủ thường xuyên, khiến bạn trông mệt mỏi và thiếu sức sống.

Nguy cơ suy giảm trí nhớ
Một trong những tác hại thức khuya rõ rệt nhất là ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng tập trung. Thiếu ngủ làm não không có đủ thời gian để xử lý và lưu trữ thông tin, dẫn đến hiện tượng suy giảm trí nhớ ngắn hạn và khó khăn trong việc tập trung.
Nghiên cứu cho thấy rằng việc thức khuya bên máy tính có thể làm gián đoạn quá trình hình thành kết nối giữa các tế bào thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ và tiếp thu kiến thức. Hơn nữa, việc mệt mỏi thiếu ngủ làm tăng nồng độ cortisol, có thể gây tổn thương cho các tế bào não và đẩy nhanh quá trình suy giảm trí nhớ. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với học sinh và sinh viên, những người cần tập trung cao độ cho việc học tập..
Xây dựng thói quen ngủ như nào cho đúng?
Nhằm hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực do tác hại thức khuya gây ra, mỗi cá nhân cần tập trung xây dựng một nếp sống ngủ lành mạnh. Việc hình thành thói quen ngủ khoa học yêu cầu sự tuân thủ các bước cụ thể, nhằm hỗ trợ cơ thể và tâm trí thích nghi với thời gian nghỉ ngơi ổn định, từ đó nâng cao chất lượng giấc ngủ.
Tạo thời gian đi ngủ cố định
Một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất để cải thiện giấc ngủ là lập giờ giấc cố định. Điều này giúp đồng hồ sinh học của cơ thể được điều chỉnh tốt hơn, từ đó dễ dàng hơn trong việc đi vào giấc ngủ sâu và cảm thấy tỉnh táo khi thức dậy. Việc duy trì thói quen này không chỉ giúp bạn tránh được tác hại thức khuya mà còn giúp cải thiện tâm trạng và năng suất làm việc trong suốt cả ngày.
Giảm thiểu ánh sáng xanh
Ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính và TV có thể làm ức chế sản xuất melatonin, hormone điều hòa giấc ngủ. Để cải thiện giấc ngủ, hãy hạn chế sử dụng các thiết bị này ít nhất 1 giờ trước khi đi ngủ. Nếu bạn cần sử dụng, hãy bật chế độ ánh sáng ban đêm hoặc đeo kính chống ánh sáng xanh để giảm thiểu tác động tiêu cực đến giấc ngủ.

Thực hành thư giãn trước khi ngủ
Trước khi đi ngủ, hãy dành thời gian cho các hoạt động thư giãn như đọc sách, nghe nhạc nhẹ hoặc thực hiện các bài tập thở. Những hoạt động này giúp làm dịu tâm trí và cơ thể, chuẩn bị cho giấc ngủ sâu hơn. Thực hành thiền hoặc yoga nhẹ cũng là một cách tuyệt vời để giảm căng thẳng và tạo cảm giác thoải mái trước khi đi vào giấc ngủ.
Tránh caffeine và nicotine vào buổi tối
Caffeine, có mặt trong cà phê, trà và nước ngọt, có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ trong khoảng 6-8 giờ sau khi tiêu thụ. Do đó, hãy tránh tiêu thụ các sản phẩm này vào cuối ngày. Tương tự, nicotine là một chất kích thích có thể làm bạn tỉnh táo và gây khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ. Hạn chế hoặc từ bỏ hai chất này sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc có một giấc ngủ ngon.
Đi bộ nhẹ nhàng buổi tối
Tập thể dục, đi bộ buổi tối không chỉ có lợi cho sức khỏe tổng thể mà còn giúp cải thiện giấc ngủ. Tuy nhiên, hãy đảm bảo rằng bạn tập thể dục ít nhất 3-4 giờ trước khi đi ngủ để cơ thể có thời gian điều chỉnh.
Cuối cùng, việc xây dựng thói quen ngủ lành mạnh cần thời gian. Hãy kiên nhẫn và thử duy trì những thói quen này ít nhất trong vài tuần để cơ thể có thời gian thích nghi. Bạn sẽ dần cảm nhận được sự cải thiện trong chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tổng thể.

Trong cuộc sống bận rộn, đôi khi những nỗ lực thay đổi lối sống vẫn cần thêm một chút trợ lực từ bên ngoài để có thể đạt được hiệu quả tốt nhất. Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp an toàn, tiện lợi và dễ dàng sử dụng để hỗ trợ giấc ngủ ngon một cách tự nhiên, thì những sản phẩm có nguồn gốc từ thảo dược như Harman Tuệ Tĩnh có thể là một lựa chọn đáng cân nhắc.
Với các thành phần tự nhiên được biết đến với công dụng tăng cường hoạt huyết, an thần, giảm tình trạng khó ngủ, ngủ không sâu giấc. Giúp người dùng dễ dàng ngủ nhanh chóng và trọn vẹn, thức dậy mỗi ngày với một tinh thần sảng khoái và tràn đầy năng lượng.
Những tác hại thức khuya không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động sâu sắc đến chất lượng cuộc sống. Bằng cách áp dụng những phương pháp trên, bạn có thể xây dựng thói quen ngủ lành mạnh, bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống. Truy cập nhanh vào website tại đây để biết thêm nhiều bài viết sức khỏe khác hoặc liên hệ tổng đài tư vấn miễn cước 1800 2295 để được tư vấn nhanh nhất.