Tại sao căng thẳng gây tiêu chảy?

Mục lục

Không giống các nguyên nhân gây tiêu chảy do nhiễm khuẩn hay ngộ độc thực phẩm, căng thẳng gây tiêu chảy không đi kèm với tổn thương thực thể rõ ràng tại ruột. Đây là biểu hiện của sự mất cân bằng trong điều hòa giữa hệ thần kinh và hệ tiêu hóa, thường gặp ở những người bị rối loạn lo âu, mất ngủ, hoặc stress kéo dài.

Với sự tham vấn chuyên môn từ PGS.TS.BS.TTUT.Nguyễn Quang Duật, Cố vấn tại Dược phẩm Tuệ Tĩnh, sẽ giúp bạn hiểu rõ mối liên hệ giữa căng thẳng và tiêu chảy, đồng thời gợi mở các biện pháp hỗ trợ nhằm kiểm soát hiệu quả tình trạng này.

Tiêu chảy là tình trạng như thế nào?

Tiêu chảy là hiện tượng đi ngoài phân lỏng, phân nước với tần suất từ ba lần mỗi ngày trở lên. Đây là biểu hiện của sự tăng nhu động ruột và giảm hấp thu nước tại đại tràng, có thể xảy ra do nhiễm khuẩn, rối loạn tiêu hóa hoặc các nguyên nhân chức năng khác.

Trong nhiều trường hợp, tiêu chảy là phản ứng bảo vệ nhằm loại bỏ các chất gây kích ứng khỏi đường ruột. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài trên vài ngày hoặc tái phát thường xuyên mà không kèm theo dấu hiệu viêm nhiễm hay tổn thương thực thể rõ ràng, đó có thể là dấu hiệu của rối loạn chức năng tiêu hóa liên quan đến yếu tố thần kinh, chẳng hạn như căng thẳng gây tiêu chảy.

Tiêu chảy kéo dài không chỉ gây mất nước và rối loạn điện giải, mà còn ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng, vấn đề liên quan đến mất ngủ và sinh hoạt xã hội. Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, giảm tập trung, chán ăn và hạn chế giao tiếp do lo ngại phải đi ngoài đột ngột.

Tại sao căng thẳng gây tiêu chảy? — *Tiêu chảy là việc đi ngoài phân lỏng, nước với tần suất từ ba lần mỗi ngày trở lên*

Mối liên hệ giữa não bộ và hệ tiêu hóa

Hệ tiêu hóa và hệ thần kinh trung ương được kết nối chặt chẽ qua một trục truyền thông tin hai chiều gọi là trục não – ruột. Trục này bao gồm dây thần kinh phế vị, hệ nội tiết và hệ miễn dịch. Khi não bộ nhận tín hiệu căng thẳng, các hormone như cortisol và adrenaline sẽ được phóng thích, làm thay đổi chức năng vận động của ruột và tác động đến hệ vi sinh vật đường ruột.

Ở những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm, sự rối loạn tín hiệu này khiến ruột dễ bị kích thích, gây ra những thay đổi bất thường như tăng nhu động ruột, co thắt, đầy hơi, và đau bụng không rõ nguyên nhân. Đây là cơ chế chính lý giải hiện tượng căng thẳng gây tiêu chảy – một tình trạng thường bị bỏ qua hoặc chẩn đoán nhầm.

Vì sao căng thẳng gây tiêu chảy?

Khi cơ thể rơi vào trạng thái căng thẳng thần kinh kéo dài, các phản ứng thần kinh và nội tiết không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn tác động trực tiếp đến hệ tiêu hóa qua các cơ chế sau:

Tăng co bóp đại tràng: Cortisol và các hormone stress làm tăng nhu động ruột, khiến thức ăn chưa kịp hấp thu nước đã bị đẩy nhanh ra ngoài, dẫn đến phân lỏng hoặc tiêu chảy.
Mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột: Căng thẳng làm giảm số lượng lợi khuẩn, đồng thời tạo điều kiện cho vi khuẩn gây hại phát triển. Tình trạng này làm rối loạn quá trình lên men và sinh khí, gây tiêu chảy, đầy hơi.
Tăng tính thấm thành ruột: Stress làm suy yếu hàng rào bảo vệ niêm mạc ruột, gây viêm nhẹ mạn tính và góp phần gây tiêu chảy không do nhiễm trùng.
Suy giảm chức năng tuyến tiêu hóa: Khi căng thẳng, hoạt động của các tuyến tiêu hóa như tụy và mật bị rối loạn, làm giảm tiết men và enzym cần thiết cho tiêu hóa, dẫn đến rối loạn hấp thu.

Tình trạng căng thẳng gây tiêu chảy kéo dài không chỉ làm giảm chất lượng sống mà còn khiến người bệnh dễ rơi vào trạng thái lo âu, mất tự tin và hạn chế hoạt động xã hội.

Lưu ý với tình trạng căng thẳng gây tiêu chảy

Không phải mọi trường hợp tiêu chảy đều bắt nguồn từ yếu tố tâm lý. Tuy nhiên, nếu bạn gặp các biểu hiện dưới đây, cần cân nhắc đến khả năng căng thẳng gây tiêu chảy:

Tiêu chảy lỏng kéo dài, thường xuất hiện sau các đợt chịu áp lực lớn như thi cử, công việc căng thẳng hoặc mâu thuẫn trong cuộc sống cá nhân.
Phân không có máu, không nhầy, không sốt, các kết quả xét nghiệm không phát hiện nhiễm trùng hoặc tổn thương thực thể tại đường ruột.
Kèm theo các triệu chứng như hồi hộp, mất ngủ, lo âu mạn tính, giảm tập trung, dễ mệt mỏi.
Nội soi đại tràng bình thường, không ghi nhận viêm loét hay khối u, nhưng người bệnh vẫn có triệu chứng rối loạn đại tiện kéo dài.

Những đặc điểm này thường gợi ý đến hội chứng ruột kích thích thể tiêu chảy – một rối loạn chức năng tiêu hóa có liên quan mật thiết đến stress kéo dài và sự mất cân bằng trong trục não – ruột.

Cải thiện tình trạng tiêu chảy đơn giản

Tình trạng căng thẳng gây tiêu chảy cần được tiếp cận bằng các biện pháp đồng bộ, vừa kiểm soát yếu tố tâm lý vừa hỗ trợ điều hòa chức năng tiêu hóa. Về mặt chăm sóc sức khỏe, cần thực hiện những thay đổi sau:

Ổn định nhịp sinh hoạt: Duy trì giờ giấc ngủ – thức cố định, ăn uống điều độ và vận động nhẹ vào buổi sáng giúp điều hòa hoạt động thần kinh – nội tiết và hỗ trợ chức năng tiêu hóa.
Chế độ ăn phù hợp: Tránh thực phẩm dễ gây kích ứng ruột như đồ cay nóng, rượu bia, cà phê. Ưu tiên thực phẩm giàu probiotic và chất xơ hòa tan như sữa chua, chuối chín, rau củ nấu chín.
Rèn luyện thư giãn và hô hấp: Thực hành các phương pháp như thở chậm, thiền định, yoga hoặc giãn cơ nhẹ định kỳ có thể làm giảm kích thích thần kinh giao cảm

Chăm sóc sức khỏe với bộ đôi thảo dược

Từ nền tảng chăm sóc toàn diện hệ tiêu hóa – thần kinh, bộ đôi IBS Tuệ Tĩnh và Harman Tuệ Tĩnh là giải pháp phù hợp cho người gặp rối loạn tiêu hóa do stress, đặc biệt là tiêu chảy kéo dài không rõ nguyên nhân.

Khách hàng chia sẻ cảm nhận sau khi dùng sản phẩm IBS Tuệ Tĩnh

IBS Tuệ Tĩnh chứa các dược liệu có tác dụng làm dịu viêm nhẹ ở đại tràng, ổn định nhu động ruột và cải thiện chất lượng phân. Thành phần chính bao gồm Cam thảo, Mộc hương và các vị thuốc bổ tỳ, kiện vị, giúp giảm co thắt và rối loạn tiêu hóa do đại tràng nhạy cảm.

Harman Tuệ Tĩnh hỗ trợ làm dịu thần kinh trung ương, cải thiện giấc ngủ và điều hòa cảm xúc. Với các thành phần nổi bật như Lạc tiên, Vông nem, Lá sen sản phẩm giúp giảm căng thẳng, giảm lo âu và từ đó làm giảm kích thích lên đại tràng.

Sự kết hợp giữa hai sản phẩm này không chỉ điều chỉnh chức năng đường ruột mà còn hỗ trợ các rối loạn tiêu hóa do tâm lý. Đây là lựa chọn tối ưu cho người đang phải sống chung với hội chứng ruột kích thích thể tiêu chảy hay suy nhược thần kinh lâu ngày.

Với bài viết “Tại sao căng thẳng gây tiêu chảy?” của Dược phẩm Tuệ Tĩnh mong rằng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng này. Căng thẳng kéo dài có thể gây rối loạn vận động ruột, thay đổi hệ vi sinh và ảnh hưởng đến hàng rào miễn dịch niêm mạc là những yếu tố không thể xem nhẹ. Sự phối hợp giữa điều chỉnh lối sống và giải pháp hỗ trợ đúng cách có thể giúp cải thiện đáng kể chất lượng sống, giảm thiểu tái phát.

Hãy truy cập website Dược phẩm Tuệ Tĩnh để tìm hiểu thêm kiến thức sức khỏe khác và nhận tư vấn trực tiếp từ đội ngũ chuyên môn. Ngoài ra, đừng ngần ngại gọi ngay tổng đài miễn phí 1800 2295 để được hỗ trợ nhanh nhất.