Viêm dạ dày và viêm đại tràng khác nhau như nào?

Hệ tiêu hóa đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể, tuy nhiên đây cũng là cơ quan dễ bị tổn thương bởi nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, lối sống và nhiễm khuẩn. Trong số các bệnh lý tiêu hóa phổ biến, viêm đại tràng và viêm dạ dày là hai tình trạng thường gặp, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

PGS.TS.BS.TTUT. Nguyễn Quang Duật có chia sẻ rằng, mặc dù chúng đều thuộc nhóm bệnh lý đường tiêu hóa nhưng hiện nay rất nhiều người thường nhầm lẫn 2 bệnh này với nhau. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa viêm đại tràng và viêm dạ dày không chỉ giúp nâng cao nhận thức trong chăm sóc sức khỏe đường ruột mà còn giúp phòng tránh nhiều biến chứng khác có thể xảy ra.

Viêm đại tràng là bệnh gì?

Viêm đại tràng là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến, xảy ra khi niêm mạc đại tràng bị viêm nhiễm, tổn thương do nhiều nguyên nhân khác nhau như nhiễm khuẩn, rối loạn miễn dịch, tác động từ chế độ ăn uống hoặc căng thẳng kéo dài. Đại tràng, còn gọi là ruột già có chức năng hấp thụ nước, muối khoáng và tạo khuôn phân trước khi thải ra ngoài. Cấu trúc của đại tràng bao gồm ba phần chính: manh tràng, kết tràng và trực tràng.

Khi bị viêm, niêm mạc đại tràng có thể xuất hiện các vết loét, tổn thương lan rộng hoặc khu trú, gây triệu chứng đau bụng, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài. Trường hợp viêm đại tràng nặng có thể dẫn đến xuất huyết, thủng ruột hoặc tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng.

Tổng quan hơn về viêm dạ dày 

Viêm dạ dày là tình trạng viêm nhiễm xảy ra tại niêm mạc dạ dày do sự tác động của vi khuẩn Helicobacter pylori, lạm dụng thuốc giảm đau hay do chế độ ăn uống không khoa học. Dạ dày là cơ quan tiêu hóa quan trọng gồm năm lớp cấu trúc chính: thanh mạc, tấm dưới thanh mạc, lớp cơ, tấm dưới niêm mạc và lớp niêm mạc.

Khi thức ăn đi vào, dạ dày thực hiện chức năng co bóp, tiết dịch vị và enzyme tiêu hóa để phân hủy thức ăn trước khi chuyển xuống ruột non.

Viêm dạ dày được chia thành hai dạng chính: viêm dạ dày cấp tính và viêm dạ dày mạn tính. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa hoặc thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Những người thường xuyên bị đau thượng vị, buồn nôn, đầy hơi hoặc ợ chua không nên chủ quan mà cần thăm khám sớm để có hướng điều trị phù hợp.

Sự khác biệt giữa viêm đại tràng và viêm dạ dày 

Viêm đại tràng và viêm dạ dày là hai bệnh lý tiêu hóa thường gặp nhưng có sự khác biệt rõ rệt về nguyên nhân, vị trí tổn thương cũng như triệu chứng lâm sàng. Việc nhận biết chính xác từng bệnh sẽ giúp người bệnh có hướng điều trị phù hợp, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. 

Nguyên nhân gây bệnh 

Viêm đại tràng 

Viêm đại tràng xảy ra khi niêm mạc đại tràng bị tổn thương do nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm: 

Nhiễm khuẩn đường ruột: Vi khuẩn như Escherichia coli (E. coli), Salmonella, Shigella và Campylobacter xâm nhập qua thực phẩm hoặc nguồn nước ô nhiễm, gây viêm nhiễm đại tràng. 

Ký sinh trùng đường ruột: Các loại giun sán như giun đũa, giun kim hoặc amip có thể gây tổn thương niêm mạc đại tràng, dẫn đến viêm mạn tính. 

Lao đại tràng: Vi khuẩn lao (Mycobacterium tuberculosis) có thể lây lan từ phổi đến hệ tiêu hóa, gây viêm loét nghiêm trọng tại đại tràng. 

Rối loạn tiêu hóa kéo dài: Táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, làm tổn thương niêm mạc đại tràng.  

Rối loạn miễn dịch: Một số bệnh lý tự miễn như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hoặc vảy nến có thể kích hoạt phản ứng viêm tại đại tràng. 

Viêm dạ dày 

Viêm dạ dày là tình trạng viêm nhiễm xảy ra tại niêm mạc dạ dày, nguyên nhân chính bao gồm: 

Nhiễm khuẩn Helicobacter pylori (HP): Vi khuẩn HP là tác nhân hàng đầu gây viêm dạ dày mạn tính, có thể dẫn đến loét dạ dày và tăng nguy cơ ung thư dạ dày. 

Lạm dụng thuốc giảm đau, kháng viêm: Nhóm thuốc NSAIDs (Aspirin, Ibuprofen, Naproxen) và Corticosteroid có thể làm tổn thương lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày, gây viêm và loét. 

Chế độ ăn uống không điều độ: Bỏ bữa, ăn quá nhanh, ăn quá no hoặc để bụng đói trong thời gian dài có thể làm mất cân bằng axit dạ dày, kích thích viêm nhiễm. 

Sử dụng chất kích thích: Rượu bia, thuốc lá, cà phê và đồ uống có gas làm tăng tiết axit dạ dày, khiến niêm mạc bị bào mòn, dễ viêm loét. 

Căng thẳng, stress kéo dài: Tình trạng căng thẳng làm hệ thần kinh giao cảm kích thích tiết quá nhiều axit dạ dày, khiến niêm mạc tổn thương, lâu ngày dẫn đến viêm mạn tính. 

Vị trí các cơn đau khác nhau

Vị trí cơn đau là một trong những dấu hiệu quan trọng giúp phân biệt viêm đại tràng và viêm dạ dày, giúp bác sĩ và người bệnh nhận diện chính xác tình trạng sức khỏe, từ đó có hướng điều trị phù hợp. 

Viêm đại tràng

Chủ yếu đau bụng vùng hạ vị, khu trú chủ yếu bên trái. Cụ thể hơn là ở vùng bụng dưới, tập trung nhiều ở hố chậu trái do phần lớn tổn thương viêm khu trú ở đại tràng sigma và trực tràng. 

Cảm giác đau có thể âm ỉ kéo dài hoặc co thắt từng cơn, đặc biệt sau khi ăn các thực phẩm kích thích hoặc khi căng thẳng.  Trong một số trường hợp, cơn đau có thể lan rộng ra vùng bụng trên hoặc khu vực gần xương sườn nhưng hiếm khi lan ra sau lưng. 

Đau bụng do viêm đại tràng thường đi kèm với triệu chứng đầy hơi, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài, kèm cảm giác buồn đi đại tiện nhiều lần nhưng không thoải mái. 

Viêm dạ dày

Viêm dạ dày gây đau chủ yếu ở vùng thượng vị, tức khu vực giữa bụng, ngay dưới xương ức và đôi khi lan sang vùng ngực hoặc phía sau lưng. 

Cơn đau có thể âm ỉ, nóng rát hoặc đau quặn từng đợt, thường xuất hiện khi đói bụng hoặc sau khi ăn no.  Một số bệnh nhân mô tả cảm giác đau nặng nề, nhói buốt hoặc có lúc co thắt dữ dội.  Ngoài đau thượng vị, viêm dạ dày còn đi kèm ợ chua, ợ nóng, buồn nôn, chán ăn và cảm giác đầy bụng kéo dài. 

Tầm quan trọng trong việc chẩn đoán chính xác bệnh tiêu hóa 

Nhờ sự phát triển của y học hiện đại, các phương pháp chẩn đoán viêm đại tràng và viêm dạ dày như nội soi tiêu hóa, xét nghiệm vi khuẩn HP, siêu âm ổ bụng hoặc xét nghiệm phân giúp phát hiện bệnh sớm, chính xác hơn và ít gây đau cho bệnh nhân. 

Theo các khảo sát dịch tễ, tỷ lệ mắc viêm dạ dày và viêm đại tràng ở Việt Nam đang gia tăng, chiếm khoảng 20-30% dân số, chủ yếu do chế độ ăn uống không khoa học và căng thẳng kéo dài. Việc chẩn đoán đúng bệnh không chỉ giúp điều trị hiệu quả mà còn phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm như xuất huyết tiêu hóa, loét niêm mạc hay ung thư đường tiêu hóa. 

Bệnh lý về đường tiêu hóa, đặc biệt là viêm dạ dày và viêm đại tràng, đang ngày càng trở nên phổ biến trong cuộc sống hiện đại. Với các triệu chứng dễ nhầm lẫn, việc nhận biết và phân biệt đúng bệnh không chỉ giúp người bệnh hiểu rõ tình trạng sức khỏe của mình mà còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình cải thiện bệnh lý và điều trị hiệu quả.

Khám phá bí quyết giữ hệ tiêu hóa luôn vững mạnh cùng IBS Tuệ Tĩnh

Việc không kiểm soát kịp thời, cả viêm dạ dày và viêm đại tràng đều có thể tiến triển nặng hơn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe lâu dài. 

Trong quá trình điều trị, ngoài việc tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, duy trì chế độ ăn uống hợp lý, sinh hoạt điều độ thì việc sử dụng các sản phẩm hỗ trợ từ thiên nhiên cũng mang lại nhiều lợi ích đáng kể. Một trong những giải pháp được nhiều chuyên gia đánh giá cao chính là sử dụng sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược giúp bảo vệ và phục hồi niêm mạc đại tràng một cách an toàn và bền vững. 

Sản phẩm IBS Tuệ Tĩnh với công thức chiết xuất từ 9 thảo dược thiên nhiên đã được nghiên cứu kỹ lưỡng, không chỉ giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu của viêm đại tràng như đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy,… mà còn bảo vệ sức khỏe đại tràng, giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.

Đây là giải pháp phù hợp với những người mắc viêm đại tràng mãn tính, đặc biệt là những người đã thử nhiều phương pháp nhưng chưa đạt được hiệu quả mong muốn. 

Để chăm sóc sức khỏe hệ tiêu hóa một cách toàn diện, đừng quên kết hợp chế độ dinh dưỡng khoa học, sinh hoạt lành mạnh và sử dụng sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược. Nếu bạn hoặc người thân đang gặp các vấn đề về viêm đại tràng, hãy gọi ngay đến tổng đài miễn cước:1800 2295 để nhận tư vấn miễn phí từ các bác sĩ, chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực tiêu hóa.

Chủ động tìm hiểu và chăm sóc sức khỏe sớm sẽ giúp bạn phòng tránh biến chứng và duy trì một hệ tiêu hóa khỏe mạnh, ổn định lâu dài.